بررسی اثر مسمومیت مزمن با سرب بر رشد و تغییرات استخوانی رت

سرب یکی از پرکاربردترین عناصر مورد استفاده در صنعت و از مهم ترین آلوده کننده های محیط زیست می باشد اما هیچ فعالیت حیاتی در بدن موجودات زنده بر عهده ندارد. تماس با سطوح پایین سرب می تواند به اثرات زیانباری خصوصاً در نوزادان و کودکان منجر شود. اثرات تماس مزمن با سرب عبارت اند از عقب ماندگی شناختی و رفتاری، افزایش فشار خون و نقص در عملکرد کلیوی. از دیگر اثرات سرب می توان به اختلال در رشد، اثرات اسکلتی، سرطان زایی و ... اشاره نمود. علی رغم اهمیت سمیت اسکلتی سرب مطالعات انجام شده بر روی آن محدود می باشد. در این مطالعه اثر تماس مزمن با سرب با دو دوز 500 و 1000 قسمت در میلیون در آب آشامیدنی، بر روی رشد طولی، وزن بدن، تراکم و طول استخوان ها و نیز فاکتور های خونی رت، بررسی گردید. در این راستا تعداد 24 سر رت نر تازه از شیر گرفته شده نژاد ویستار تهیه و به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. دو گروه سرب را با دوزهای مذکور به مدت 4 ماه دریافت می نمودند. گروه سوم به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. در آغاز طرح و سپس در انتهای هر ماه، از هر رت رادیوگراف ساده با استفاده از گوه پله ای آلومینیومی به عنوان مقیاس تهیه گردید. سپس با کمک نرم افزار آنالیز تصویر به نام image j تراکم استخوان در بدنه مهره های اول تا سوم کمری، استخوان های زند زبرین و زند زیرین و استخوان تیبیا و نیز طول فمور راست و تیبیای راست اندازه گیری شد. برای بررسی رشد طولی و وزنی رت ها نیز در ابتدای طرح و در انتهای هر ماه طول رت ها از نوک پوزه تا ابتدای دم و وزن آن ها اندازه گیری شد. در پایان مطالعه از رت ها سی تی اسکن نیز برای ارزیابی تراکم استخوان به عمل آمد. بعد از مرگ با ترحم رت ها، نمونه خون آن ها اخذ گردید و آزمایش‎های معمول هماتولوژی بر روی آن انجام شد. در تمامی متغیرهای ارزیابی شده در رادیولوژی و سی تی اسکن، اختلاف معنی داری میان گروه های دریافت کننده سرب و گروه کنترل وجود نداشت. نتایج این مطالعه نشان داد که تماس مزمن با سرب با دوزهای مشخص شده اثری بر رشد طولی و وزنی و نیز متغیرهای طول و تراکم استخوان های مذکور و پروفایل خون شناختی رت به جز متغیردر طی دوره مطالعه نداشت.